Verduurzaming…. Waar begin je? Welke mogelijkheden zijn er? Waar vind je een goede adviseur? Zijn er ook subsidies te krijgen?
1. Kern van verduurzaming
Er zijn talloze mogelijkheden bij verduurzaming. Robert Tersmette, duurzaamheidsadviseur, liet ze zien in zijn presentatie tijdens onze kennisdeelsessie over Verduurzaming. Hoe je verduurzaming aanpakt, vatte hij stapsgewijs samen:
- Goede isolatie (beperk je vraag naar energie)
- Goede ventilatie (met terugwinning van warmte)
- Efficiënt verwarmen (duurzaam en dichtbij)
Deze aanpak is weliswaar niet hetzelfde als de Trias Energetica, de driestappenstrategie om een energiezuinig ontwerp te maken, maar Robert Tersmettes aanpak overlapt de Trias Energetica wel in zijn geheel. Stap 1 en 2 van Robert Tersmette sluiten aan bij de eerste stap van de Trias Energetica en stap 3 sluit aan bij de de laatste twee strategische stappen van de Trias Energetica.
2. Nieuwbouw
Voor nieuwbouw gelden stevige normen. Dat zijn de drie BENG-eisen (Bijna Energie Neutraal Gebouw).
BENG-1 gaat over voldoende isolatie en dus een lage energievraag voor verwarming.
BENG-2 stelt een maximum aan de hoeveelheid fossiele energie die nodig is voor de woning.
BENG-3 stelt een eis aan de hoeveelheid zelf opgewekte duurzame energie.
Deze eisen zijn een minimum. Een hoger niveau van duurzaamheid in het gebruik is goed haalbaar. In de toekomst zal de minimumeis worden verhoogd. Daarnaast kan je kijken naar de duurzaamheid van de bouw en en bouwmaterialen zelf. Een veel gebruikte term is circulaire bouwen. Daarbij gaat het om de herbruikbaarheid van materialen. Ook de CO2 belasting van het materiaal zelf is van belang. Zo leidt het gebruik van hout en organisch materiaal tot opslag van CO2 en komt bij de productie van beton juist veel CO2 vrij.
Bij nieuwbouw zijn er heel veel keuzes in het ontwerp te maken. Duurzaam bouwen hoeft niet per se duurder te zijn, maar meestal leidt het stapelen van veel wensen wel tot hogere bouwkosten. Het voordeel van de lagere energierekening volgt pas later. Goede adviseurs zijn onmisbaar bij het maken van die keuzes.
3. Bestaande bouw
Voor bestaande bouw gelden veel minder eisen dan bij nieuwbouw. Alleen bij heel forse renovaties, waarbij veel wordt vervangen stelt het Bouwbesluit eisen. De EU koerst er nu wel op om vanaf 2030 eisen te stellen aan het Energielabel van gebouwen. Dat zal beginnen met het verbieden van slechte labels (F en G). Daarnaast maken alle gemeenten plannen om wijken van het aardgas af te krijgen. Sommige wijken zullen daarbij voorop lopen; voor bewoners is het goed om te kijken wat de gemeente van plan is en wat de eigen wensen zijn.
Er is veel mogelijk om woningen energiezuiniger te maken. Dat kan al op twee manieren:
- Aanpassing van gebruik en gedrag, en kleine maatregelen.
- Aanpassing van delen van het gebouw en/of de woning zelf.
De eerste manier is goedkoop. Het gaat om zelf zuinig zijn met stroom en warmte en om kleine maatregelen te nemen, zoals het gebruik van tochtstrips, radiatorfolie, thermostaatknoppen, energiedisplays, gordijnen en LED-verlichting. Daarmee is al een aardige besparing haalbaar.
De tweede manier vereist vaak meer investeringen en soms ook verbouwingen in en om de woning zelf. Het is verstandig om adviseurs in huis te halen voor een maatwerkadvies. Dat geldt ook als je aandacht wilt geven aan bijvoorbeeld circulariteit. Zoek een adviseur die daar in thuis is.
4. Duurzame adviseurs
Zoek bij voorkeur een duurzame architect en een duurzame aannemer. Zoek ook een calculateur die duurzame ingrepen kent en ramingen kan maken of controleren. Ecologisch bouwen is pionieren, het kost tijd voor jij als onervaren initiatief dezelfde taal spreekt als de architect en de aannemer. Als je budget groot genoeg is kies dan meerdere adviseurs. Iedere adviseur heeft namelijk zijn eigen paradepaardje.
Tips van onze leden:
- Duurzaamheid Advies Tersmette
- ECO+Bouw is een ervaren duurzame aannemer
- Architect Huub van Laarhoven
- Architect Superuse
- Architect Raumplan
- Architect Natrufied-architecture
- Architect Space & Matter
- Copper8
- Alba Concepts
- Adviseur circulaire bouw Metabolic
- Adviseur energie Spectral
- Vereniging Circulair Friesland
- Noordelijk Innovatienetwerk Circulaire Energie
- Architekten Cie
- Smarthoods
Voorbeeldprojecten:
5. Subsidies en leningen
Er zijn verschillende subsidies en stimuleringsregelingen voor verduurzaming. Voorbeelden daarvan vind je in het artikel over Subsidies.
Lees ook:
- Verduurzaming, verslag kennisdeelsessie
- Het artikel ‘Subsidies‘
- Het artikel ‘Kennispartners‘ voor handige tips